Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ
Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΣΠΑΤΩΝ
Τα τελευταία χρόνια λόγω των μεγάλων έργων που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή μας , η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως αρχαιολογικούς θησαυρούς ,άγνωστους
μέχρι πρότινος, πολύ σημαντικούς για την ιστορία της περιοχής μας.
Ο Δήμος μας βρίσκεται στο κέντρο περίπου της μεγάλης πεδιάδας των Μεσογείων , που ορίζεται από τον ορεινό όγκο του Υμηττού και της Πεντέλης και εκτείνεται μέχρι τη θάλασσα του Νοτίου Ευβοϊκού.
Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν πως η περιοχή των Μεσογείων κατοικήθηκε ίσως από την Παλαιολιθική εποχή.
Κατά την Νεολιθική εποχή (6000-3000πΧ) η γη της Μεσογαίας άρχισε να καλλιεργείται και να δημιουργούνται κάποιοι μικροοικισμοί όπως της Βραυρώνος, της Παλλήνης, της Λούτσας, του Μπούρα (στα Σπάτα)
.jpg)
Κατά τη διάρκεια των έργων για την κατασκευή του Διεθνούς Αερολιμένος Αθηνών ¨Ελευθέριος Βενιζέλος" αποκαλύφθηκε στην κορυφή του λόφου ΖΑΓΑΝΙ , σημαντικότατος οχυρωμένος οικισμός του 3000 πΧ. ο οποίος καταγράφηκε και δυστυχώς σκεπάστηκε, γιατί εμπόδιζε την ορατότητα των αεροπλάνων.
Κατά την περίοδο του Χαλκού(3200-200πΧ) στην περιοχή οργανώνονται οι καλλιέργειες της αμπέλου και της ελιάς. Βραυρώνα, Σπάτα, Λαμπτρές και Σφηττός αποτελούν τους τέσσερεις μεγάλους οικισμούς.
Κατά την Μυκηναϊκή περίοδο (1600-1050πΧ) τα Σπάτα δείχνουν να κατέχουν κυρίαρχη θέση στην περιοχή. Το 1877 ο αρχαιολόγος Σταματάκης στη θέση "Μαγκούλιζα" ή "Παράγκα"
Σπάτων φέρνει στο φως δύο θαλαμωτούς τάφους της Μυκηναϊκής περιόδου, που αν και συλημένοι , ανευρέθηκαν 2.164 αντικείμενα ,τα οποία βρίσκονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.
Τον 7ο και 6ο αιώνα η οικονομική και πολιτιστική άνθηση της περιοχής συνεχίζεται. Στην περιοχή ΒΕΛΑΝΙΔΕΖΑ των Σπάτων ανακαλύφθηκαν δυο πολύ σημαντικές επιτύμβιες στήλες του 510 πΧ.
Επιτύμβια στήλη πολεμιστή στον τάφο του Αριστίωνα, έργο του γλύπτη Αριστοκλέους
Επιτύμβια στήλη του Λυσέα
Σημαντικότατο εύρημα της περιοχής η περίφημη ΣΦΙΓΓΑ των Σπάτων (570-550πΧ) , έργο εφάμιλλο των κούρων και των κορών της Αθήνας. Βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.
Κατά την διάρκεια της Κλασσικής περιόδου τα Μεσόγεια ανήκουν στην Αθήνα και η περιοχή χωρίζεται σε δήμους. Ο Δήμος Ερχιάς ( τα σημερινά Σπάτα) πήρε το όνομά του από τον Ελευσίνιο ήρωα Ερχιό. Από την Ερχιά καταγόταν ο μεγάλος ιστορικός και φιλόσοφος ΞΕΝΟΦΩΝ (431-355πΧ) όπως και ο ρήτορας ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ (436-338πΧ).
Η ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ
Ο Ναός της Ταυροπόλου Αρτέμιδος
Ο ναός της Ταυροπόλου Αρτέμιδος εντοπίστηκε το 1925 στην παραλία της Αρτέμιδος (Λούτσας), ακριβώς δίπλα στη θάλασσα και ερευνήθηκε συστηματικά κατά τα έτη 1956 και 1957 από την Αρχαιολογική Εταιρεία.Σώζεται μόνο το θεμέλιο του ναού από πωρόλιθο, ο οποίος ήταν δωρικός περίπτερος. Ο σηκός διαιρείται σε ένα μεγάλο ανατολικό τμήμα και σε ένα μικρότερο δυτικό, το οποίο έχει ερμηνευτεί ως άδυτο. Η κατασκευή του ναού, στον οποίο ανήκουν τα ορατά σήμερα θεμέλια, χρονολογείται στα τέλη του 5ου αι. π.Χ.
Το ιερό της Αρτέμιδος Ταυροπόλου είναι κυρίως γνωστό από τις φιλολογικές πηγές. Στην «Ιφιγένεια εν Ταύροις» του Ευριπίδη, ως ιδρυτής του ιερού αναφέρεται ο Ορέστης, ο οποίος μετέφερε το ξόανο της θεάς από την Ταυρίδα και αποβιβάστηκε στις Αλές στην ανατολική ακτή της Αττικής για να χτίσει τον ναό της θεάς. Ο Ευρυπίδης, αλλά και ο Μένανδρος στην κωμωδία του «Επιτρέποντες» παρέχουν πληροφορίες για τον χαρακτήρα και τα δρώμενα που περιελάμβανε η εορτή των «Ταυροπολίων» που τελούνταν προς τιμήν της θεάς: νυχτερινές πομπές, τελετές ξέφρενου διονυσιακού χαρακτήρα και δρώμενα με συμβολική μίμηση ανθρωποθυσιών.
Το ιερό της Ταυροπόλου αποτελούσε το σημαντικότερο χώρο λατρείας και το κέντρο του αρχαίου αττικού δήμου των Αλών Αραφηνίδων. Η λειτουργία του ιερού τεκμηριώνεται από τον 7ο π.Χ. αι έως και τον 1ο μ.Χ. αι., όπως μαρτυρούν τα αναθηματικού χαρακτήρα ευρήματα, αλλά και χρηστικά και μαγειρικά αγγεία που δείχνουν την τέλεση συνεστιάσεων στα πλαίσια της λατρείας .
Στον χώρο του ιερού έχουν εντοπισθεί δύο πρόπυλα (ανατολικό και δυτικό), χαλικόστρωτος δρόμος και βάθρα αναθημάτων. Σε απόσταση 200μ νοτίως του ναού της Ταυροπόλου Αρτέμιδος αποκαλύφθηκε ένας μικρός ναός με αποθέτη με πλήθος αφιερωμάτων που χρονολογούνται από τους γεωμετρικούς μέχρι και τους κλασικούς χρόνους.
Τα ευρήματα από το ιερό της Αρτέμιδος Ταυροπόλου και το μικρό ιερό εκτίθενται και φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνος.